Lokale heffingen

In de tabel hieronder zijn de geraamde opbrengsten voor 2023 vergeleken met de werkelijke opbrengsten van 2024.

Benchmark
Het resultaat van de benchmark uit de COELO-atlas vindt u hier . In paragraaf 2.6.4 treft u een overzicht aan met de Apeldoornse woonlasten, de woonlasten conform COELO en soortgelijke gemeenten.

Onroerende- zaakbelasting (OZB)
De gemeente Apeldoorn heft sinds lange tijd belastingen op onroerende zaken. Onroerende zaakbelastingen (OZB) zijn de grootste eigen inkomstenbron van gemeenten en bedragen gemiddeld 9% van de totale gemeentelijke inkomsten. De opbrengst valt in de algemene middelen en wordt gebruikt om een deel van de taken van gemeenten te bekostigen en draagt bij aan het voorzieningenniveau van onze gemeente. De gemeenteraad bepaalt bij de begrotingsbehandeling waarvoor de opbrengsten worden ingezet.
De OZB is berekend naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak. De WOZ-waarden per 1 januari 2023 waren bepalend voor het belastingjaar 2024. In 2024 zijn voor alle onroerende zaken binnen de gemeentegrenzen nieuwe WOZ-beschikkingen afgegeven die het hele jaar 2024 geldig waren. Uitgangspunt voor de berekening van de tarieven OZB is dat we de opbrengst indexeren op basis van inflatie en rekening houden met volume ontwikkelingen.

Bij de berekening van de tarieven OZB is het uitgangspunt dat gemiddelde waardestijgingen (of waardedalingen) van woningen en niet-woningen geen invloed hebben op het bedrag dat betaald moet worden. Als de gemiddelde woningwaarde bijvoorbeeld met een procent stijgt, dan daalt het tarief ook met een procent, waardoor de aanslag gelijk blijft. Voor 2024 is geïndexeerd met het met het inflatiepercentage van 2,8%. De waarde van woningen is met 1,5% en de waarden van de niet-woningen is met 0,14% gestegen.

De OZB opbrengst woningen was in 2024 €170.000 hoger dan geraamd. Bij de opbrengst OZB niet-woningen hebben we een lagere opbrengst van afgerond €482.000. In de Tussentijdse Rapportage is bij de OZB niet woningen een nadeel van € 800.000 gemeld waarbij rekening is gehouden met €550.000 aan verminderingen en vernietigingen en €250.000 minder opbrengsten als gevolg van minder volume. Nu blijkt dat het nadeel is ontstaan door een meeropbrengst bij OZB niet-woningen gebruik van €95.000 en een minderopbrengst van afgerond €574.000 op OZB niet-woning gebruik. De bezwaarafhandeling 2023 was ten tijde van de Tussentijdse Rapportage nog niet afgerond en daarom is er globaal een inschatting gemaakt van de verminderingen en vernietigingen.

Toepassing woningtarief ozb sportverenigingen
Landelijk is er veel gesproken over de mogelijkheid van toepassing van het woningtarief voor sportverenigingen in plaats van het hogere niet-woning tarief. Gemeenten constateerden dat er bij deze fiscale mogelijkheid zwaarwegende praktische uitvoerings- en toepassingsvraagstukken spelen, met betrekking tot de afbakening, die niet eenvoudig zijn op te lossen. Uit onderzoek blijkt dat geen van de onderzochte aanpassingen van- of alternatieven voor de regeling leidt tot een volledig bevredigende oplossing voor de uitvoerings- en toepassingsvraagstukken. Gemeenten geven zelf aan dat ze de regeling overbodig vinden omdat ze door het verlenen van subsidies of onder voorwaarden een OZB-vrijstelling opnemen al over voldoende instrumenten beschikken om te regelen wat artikel 220f lid 2 Gemeentewet mogelijk maakt.

In een brief aan de Tweede Kamer  van 22 december 2023 geeft de Minister van BZK aan dat het onderwerp controversieel is verklaard.

Rioolheffing
Naast de zorg voor inzameling en transport van afvalwater hebben gemeenten ook een regenwaterzorgplicht en een rol als regisseur bij de aanpak van grondwaterproblemen. De kosten die hiervoor worden gemaakt, worden met de rioolheffing verhaald op gebruikers van woningen en niet-woningen. De aanslagen rioolheffing zijn berekend naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak. De tarieven voor de rioolopbrengsten worden berekend op basis van de OZB waarde van het onroerend goed (particuliere woning of bedrijfspand). De grootste afwijkingen zijn de hogere opbrengst uit de rioolheffing (€ 0,19 miljoen) en lagere rentekosten (0,32 miljoen). Daarnaast zijn er minder kosten gemaakt voor het inhuren van personeel (€ 0,21 miljoen), onderzoek naar waterkwaliteit, de afdracht van verontreinigingsheffing, monitoringkosten en modelberekeningen (€ 80.000).
Vanwege deze effecten laat het financieel overzicht voor de rioolheffing in 2024 een voordeel zien. Hierdoor heeft er een toevoeging aan de egalisatievoorziening rioolheffing plaatsgevonden. Voor een volledige toelichting, zie taakveld 7.2.

Te storten egalisatievoorziening €1.269.947,79.

Afvalstoffenheffing
De gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders zijn wettelijk verantwoordelijk voor de inzameling van het afval van huishoudens. Met de afvalstoffenheffing kunnen gemeenten de inzameling van het huishoudelijk afval betalen. De opbrengst van de heffing mag niet voor andere doeleinden worden gebruikt. De belasting wordt geheven naar de maatstaven en de tarieven zoals die opgenomen zijn in de verordening, te weten een vast tarief per perceel, verhoogd met een of meerde gedifferentieerde tarieven.
Elk huishouden is het vaste gedeelte verschuldigd. Het variabele deel wordt berekend op basis van het aantal aanbiedingen restafval. Het vaste gedeelte bestaat uit één tarief per huishouden, ongeacht de omvang van dat huishouden. Het variabel gedeelte gaat uit van het aantal liters inhoud per aanbiedmiddel.
Circulus voert de inzameling en afvoer van afval uit.

De financiële uitkomst voor 2024 laat een voordeel zien waarmee er een storting in de voorziening plaatsvindt van € 585.000. Voor een nadere onderbouwing verwijzen wij u naar de financiële verschillen verklaring bij de lasten en de baten bij taakveld 7.3 Afval.

Parkeerbelastingen
Het parkeergedrag van bewoners en/of bezoekers van de gemeente Apeldoorn wordt door de parkeerbelasting gereguleerd. In de gemeente Apeldoorn worden de inkomsten uit de parkeerbelastingen ook gebruikt om de kosten voor parkeervoorzieningen te compenseren. We maken onderscheid tussen parkeren voor bewoners, bezoekers, woon- werk parkeren op de daarvoor aangewezen plaatsen en vergunningen. Het streven is zo min mogelijk auto’s langs de openbare weg te laten parkeren en het gebruik van alternatieven voor de auto voor woon- werkverkeer te stimuleren.

De opbrengst parkeergelden is in 2024 afgerond € 380.000 hoger dan geraamd. Een deel daarvan is eenmalig en heeft te maken met afrekeningen over voorgaande jaren. Landelijk is het beeld dat opbrengsten toenemen door meer bezoek aan winkelgebieden. Wij hebben nog geen goed inzicht in hoeverre er sprake is van een structureel effect.

Precariobelasting

Precariobelasting wordt geheven als vergoeding voor het gebruik van gemeente/openbare grond. Hieronder valt niet alleen het plaatsen van containers langs- of op de openbare weg, maar bijvoorbeeld ook lichtbakken aan winkels die boven gemeentegrond hangen. Precariobelasting is een ongebonden belasting, waarbij de gemeente volledige vrijheid heeft in de vaststelling van de hoogte van de tarieven.  In de verordening worden verschillende maatstaven en tarieven gehanteerd.

De tarieven zijn, met uitzondering van de tarieven voor kabels en leidingen, verhoogd met 2,8%. De opbrengst precariobelasting valt €36.000 lager uit dan begroot.

Hondenbelasting
 "Duurzaam houders" van een hond betalen hondenbelasting. De maatstaf van heffing is het aantal honden dat wordt gehouden. Het tarief is vrij en bestaat uit een vast bedrag. Onze gemeente kent een oplopend tarief om zodoende het hondenbezit in te perken. Voor kennels geldt een apart tarief.
Hondenbelasting is een algemene belasting. Uw raad heeft ervoor gekozen om de tarieven voor de hondenbelasting kostendekkend te maken. De kosten van uitvoering zijn geïndexeerd met 8,6% ten opzichte van 2023.

De opbrengst hondenbelasting valt €30.000 lager uit dan begroot.

Afschaffing hondenbelasting
Naar aanleiding van een burgerinitiatief heeft de Tweede Kamer in 2021 gedebatteerd over de hondenbelasting. Een motie om de hondenbelasting uit de Gemeentewet te halen is destijds niet aangenomen. De Tweede Kamer heeft het kabinet wel verzocht om met de gemeenten te onderzoeken of de hondenbelasting kan worden afgeschaft en wat daar de financiële consequenties van zijn. Een overgangstermijn behoort tot de mogelijkheden. In het huidige regeerakkoord (september 2024) wordt de afschaffing van de hondenbelasting niet genoemd.

Toeristenbelasting
Mensen buiten de gemeente Apeldoorn betalen toeristenbelasting over zakelijke of privé overnachtingen waar een vergoeding voor wordt gevraagd. De belasting wordt geheven naar het aantal overnachtingen in het belastingjaar.
De toeristenbelasting wordt in de basis in Apeldoorn geheven om de eigen inkomsten te verhogen en daarna gebruikt om voorzieningen binnen de gemeente op peil te brengen en/of te houden, Daarnaast worden de extra opbrengsten als gevolg van de indexatie (geen volume) ten opzichte van de totaalopbrengst sinds 2016 exclusief bestemd voor structuurversterking van de toeristische sector binnen het vastgesteld raadskader van Welkom in Apeldoorn en in het kader van de gebiedsopgave Veluwe. De meeropbrengst als gevolg van deze wijzigingen wordt geoormerkt toegevoegd aan het werkbudget van het programma Welkom in Apeldoorn.

De tarieven zijn verhoogd met 2,8%.Het aantal overnachtingen is gestegen waardoor er sprake is van een meeropbrengst van €569.000.

Reclamebelasting
De gemeente Apeldoorn heft reclamebelasting over de openbare aankondigingen zichtbaar vanaf de openbare weg in het centrum van Apeldoorn. De reclame wordt geheven per vestiging en bedraagt een vast bedrag. Voor zover de waarde van de vestiging meer bedraagt dan €100.000 dan wordt het vaste bedrag vermeerderd met een bedrag per €1.000 aan waarde.  
De reclamebelasting is een algemene belasting en de inkomsten zijn in principe vrij besteedbaar. In Apeldoorn is de opbrengst van de reclamebelasting echter, na aftrek van de gemeentelijke in- en uitvoeringskosten, de dekking voor de subsidie die beschikbaar is gesteld aan de stichting Centrum Management Apeldoorn. Aan de subsidie is de conditie verbonden dat de stichting met haar activiteiten de aantrekkelijkheid van de binnenstad versterkt. De tarieven reclamebelasting zijn verhoogd met 2,8%.

De opbrengst 2024 is € 148.000 lager dan verwacht in verband met leegstand en permanente omzetting van niet-woningen naar woningen in de binnenstad.

Marktgelden
Marktgeld is een retributie voor het innemen van een standplaats op een (gewoonlijk periodiek gehouden) markt. Dit zijn de dag- of weekmarkten waar voor de consument bijvoorbeeld eetwaren en textielwaren te koop zijn.
De tarieven marktgelden zijn verhoogd met 6,5%. Door de teruggelopen bezetting van de markt zijn de opbrengsten marktgelden lager begroot. Dit is met ingang van 2024 structureel in de MPB verwerkt.

Begraafplaatsrechten
De lijkbezorgings- of begraafplaatsrechten zijn retributies voor het gebruik van de gemeentelijke begraafplaats. Naast een retributie voor de uitgifte en het onderhoud van graven en urnen, regelt de verordening ook de vergoeding voor het gebruik van gemeentelijke diensten in verband met de begraafplaats en het crematorium.

De tarieven van de begraafplaatsenrechten zijn in 2024 gemiddeld verhoogd met 6,5 % ten opzichte van het vorige jaar. De baten met betrekking tot de begraafplaatsrechten zijn in 2024 afgerond € 12.000 lager uitgevallen dan begroot. Begraven verliest steeds meer terrein ten opzichte van cremeren. Per saldo is afgerond € 218.000 onttrokken uit de voorziening begraafplaatsen. De voorziening bedraagt eind 2024 nog (afgerond) € 308.000.  

Leges en rechten
Wij heffen leges voor het verrichten van diensten die in het individuele belang van de aanvrager zijn. Dat geldt bijvoorbeeld voor de aanvraag van een reisdocument, rijbewijs of vergunning. De leges dekken de kosten van de dienstverlening. De verschillende leges en rechten die worden geheven, zijn in principe verhoogd met 6,5%. Bij de vaststelling van een aantal tarieven is rekening gehouden met wettelijk vastgestelde tarieven.

Leges Burgerzaken
Bij de vaststelling van een aantal tarieven is rekening gehouden met wettelijk vastgestelde tarieven zoals voor paspoorten en rijbewijzen. Er is sprake van een meeropbrengst van €486.000 ten opzichte van de begroting. Deze meeropbrengst wordt verklaard door een toename van het aantal uitgereikte reisdocumenten. De toename heeft ook gezorgd voor een stijging in de kosten.

Leges Publiek Domein
De opbrengst van de leges vergunningen publiek domein (o.a. winkeltijden, kansspelen, horeca en evenementen) blijft met €34.000 achter bij de begroting.

Omgevingsvergunning activiteit bouwen

In 2024 is voor circa € 2,5 miljoen minder leges ontvangen dan begroot. Dit nadeel op de omgevingsvergunningen wordt voor een deel gedekt door het restant budget van € 200.000,- uit de voorziening egalisatie bouwleges. Voor een nadere toelichting op de leges wordt verwezen naar de financiële toelichting in programma 9 van de jaarrekening.