Verbonden partijen zijn derde rechtspersonen waarmee de gemeente een bestuurlijk en een financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan een zetel in het bestuur van een rechtspersoon of het hebben van stemrecht. Financieel belang is er, als de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld en die kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente. Wij hebben bestuurlijke en financiële belangen in gemeenschappelijke regelingen, vennootschappen, publiek-private samenwerkingsconstructies (pps) en stichtingen. Afhankelijk van onze mate van verbondenheid zijn wij in staat om invloed op het beleid van de betreffende verbonden partij uit te oefenen.
In januari 2025 heeft de raad een door het college vastgestelde kadernota verbonden partijen 2025-2028 ontvangen. Op het moment van schrijven (februari) is deze nog niet door de raad behandeld en vastgesteld. Daarom verwijzen we hier ook naar de in november 2015 door de raad vastgestelde kadernota verbonden partijen. Hierin wordt onder meer ingegaan op de keuze om een verbonden partij in te stellen, de sturing op onze deelnemingen en de rol van de raad daarin. Wij verwijzen naar deze nota .
Deze paragraaf is een resumé van de verbonden partijen van onze gemeente. Per verbonden partij wordt een format opgesteld, waarin wordt ingegaan op onder meer (beleidsmatige) ontwikkelingen, risico's, vermogenspositie en exploitatieresultaten. Om het belang van de verbonden partijen te benadrukken gaan we in de relevante begrotingsprogramma's eveneens in op het financiële belang en op de belangrijkste risico's van de verbonden partij.
In 2020 heeft de raadswerkgroep verbonden partijen een dashboard vastgesteld dat in Apeldoorn wordt gebruikt bij de informatievoorziening over gemeenschappelijke regelingen. We hebben hierover met andere gemeenten afspraken gemaakt via 'grip op samenwerking'. In de jaarlijkse verantwoording over de jaarstukken van de verbonden partijen wordt onder meer dit dashboard gebruikt.
Per 1 juli 2022 is de gewijzigde Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) in werking getreden. Het doel van deze wetswijziging is de democratische legitimatie van gemeenschappelijke regelingen en de kaderstellende en controlerende rol van gemeenteraden in relatie tot gemeenschappelijke regelingen te versterken. De wetswijziging geeft daartoe diverse instrumenten, zoals de mogelijkheid tot het instellen van een gemeenschappelijke adviescommissie. Ook moesten de bestaande GR-en worden gewijzigd, omdat daarin bepalingen moesten worden opgenomen over onder andere de invulling van participatie, evaluatie en actieve informatieplicht en de gevolgen van uittreding. Voor deze wijzigingen was een overgangstermijn van 2 jaar opgenomen in de wet. Voor alle GR-en is dit proces met betrokkenheid van de raad in 2024 afgerond.