Leefomgeving

Doelen & prestaties

2. We respecteren, beheren en ontwikkelen ons natuurlijk kapitaal, zoals water, bodem, klimaat en natuur op een duurzame manier en we maken de overstap naar het gebruik van hernieuwbare energie.

xxx

De verdere ontwikkeling van Apeldoorn mag niet ten koste gaan van onze schaarse natuurlijke hulpbronnen, want die zijn eindig. Natuur, bodem, water, daar zijn we zuinig op en zorgen we goed voor. Ons natuurlijk kapitaal onderhouden we goed en ontwikkelen we duurzaam verder waar nodig.

Wat hebben we bereikt in 2024?

xxx

2.1 Energieneutraal en aardgasvrij voor 2050
De energiemonitor geeft de prestaties t/m 2022 weer (zie ook de Raadsbrief ‘Voortgang Energieambitie: energiemonitor 2024’ d.d. 14 juni 2024). De prognose was om in 2022 voor 11,5% energieneutraal te zijn. In werkelijkheid hebben we 8,4% gehaald. Belangrijkste oorzaken van het achterblijven bij de prognose is dat het bruto energiegebruik in de mobiliteit en in de industrie nauwelijks is gedaald en tegelijkertijd de opwek van elektriciteit uit zonneparken achterblijft. De positieve beweging zat er nog steeds in, maar minder dan nodig was om de beoogde lijn omhoog te volgen. Positieve ontwikkelingen zijn een sterke afname van het energiegebruik in woningen en de groei van de opwek van elektriciteit met zonnepanelen op daken. Als gemeente hebben we een belangrijke rol om onze inwoners, bedrijven, instellingen en verenigingen in beweging te brengen. Want dat is noodzakelijk om onze doelen te realiseren. Daarbij houden we rekening met de diversiteit van onze inwoners. De energietransitie is geen lineaire weg van A naar B. Er doen zich obstakels voor (zoals de netcongestie, stikstof, natuurwetgeving), maar er doen zich ook kansen voor. Dit vraagt van ons dat we wendbaar en flexibel zijn om mee te bewegen op de ontwikkelingen die zich voordoen en koers te houden in dit bewegend speelveld. We leren nog steeds van elk project en weten steeds beter wat de verschillende doelgroepen nodig hebben. Dat wat goed werkt, zetten we voort en we maken gebruik van innovaties. Het werven van goed personeel om de nieuwe vraagstukken op te pakken is een groot aandachtspunt. Hierdoor lopen processen uit in de planning. In het Actieplan 2025 anticiperen we op de ontwikkelingen die zich voordoen.

2.2 Een royale en veerkrachtige groen-blauwe omgeving voor mens, dier en natuur
In 2024 zijn diverse initiatieven, maatregelen en projecten uitgevoerd, die een bijdrage leveren aan een waterbestendige, groene en biodiverse leefomgeving.

De nieuwe bomennota (en bijbehorende aanpassingen voor de APV) is vastgesteld. De adviesnota voor de actualisatie van de Groene Mal naar een Groen-blauwe hoofdstructuur (actiepunt coalitieakkoord) is afgerond en de raad is gevraagd om input te leveren. De uitwerking hiervan volgt in 2025. De Nota Dierenwelzijn is vastgesteld. Het Natuur Inclusief en Klimaat Adaptief (Nika)-beleid is vastgesteld en samen met de bijbehorende subsidieregeling geïmplementeerd. De Verordening afvoer hemelwater en grondwater Apeldoorn is vastgesteld als vervanging van het bestaande beleid. We zijn gestart met de uitvoering van de Agenda Klimaatadaptatie & Natuur 2024-2027. Via de MPB zijn ook voor de uitvoering van de Agenda in 2026 en 2027 financiële middelen beschikbaar gesteld. Er is gewerkt aan twee aanvragen voor de regiodeals voor de Stedendriehoek en de Veluwe.

We hebben 6,3 ha verhard oppervlak (exclusief scholen) afgekoppeld en daarmee de doelstelling van 6 ha per jaar bereikt. De belangrijkste projecten waarbij de openbare ruimte is afgekoppeld zijn: enkele straten in de Parken (fase 5), Gildenlaan, Pottenbakkersdonk en De Dreven Noord. 0,6 ha is gerealiseerd door particulieren via de subsidieregeling afkoppelen en groene daken. In 2024 zijn 66 aanvragen behandeld. Ook begin 2024 stond nog in het teken van het oplossen van de vele meldingen over (grond)wateroverlast door het extreem natte najaar en voorjaar 2023/2024. Een aantal structurele aanpassingen in Zuidbroek aan de afwatering zijn nu in uitvoering. Waterkwaliteitsproblemen en stank in de Tullekensmolenvijver en de Jaromirgaarde en omgeving zijn aangepakt. Ons EU-Life project FHVI Aerfit, waarbij in Apeldoorn vanaf 2020 ruim 150 infiltratieputten zijn geplaatst is in 2024 afgerond. Met onze waterpartners wordt er gewerkt aan de nieuwe drinkwaterwinning Apeldoorn Noord en optimalisatie van winning aan de Amersfoortseweg. De pilot van de peilopzet in de vijvers langs de Wapenrustlaan is afgerond.

We hebben een nieuwe koelteplek in de Binnenstad. Er is gewerkt aan de voorbereiding van de vergroeningsprojecten in het kader van het Stadspark Apeldoorn, de Paslaan en de Wilhelmina Drukkerstraat. In 2024 zijn 800-900 bomen aangeplant. Daarbij gaat het bij circa 30% om vervanging door kap. De overige bomen zijn geplant op nieuwbouwlocaties of verspreid over de stad als solitaire of groepjes bomen. Er zijn 36 groeninitiatieven binnengekomen, waarvan er 28 zijn toegekend en inmiddels uitgevoerd of in uitvoering. De actie ‘Boompje erbij’ was met de uitgifte van circa 500 (kleine) bomen voor particulieren weer een groot succes. De actie loopt door in begin 2025 met in totaal circa 2000 bomen. Ook zijn er weer tuinen vergroend door participatie van onze inwoners via de actie Tegelwippen en onze ophaalservice (de Tegeltaxi) bij 320 adressen door heel Apeldoorn. uitgevoerd. Er is een hitte(communicatie)plan opgesteld.

De Ugchelsebeek Zuid stroomopwaarts is gerealiseerd en de vistrap en het tracé stroomafwaarts zijn in voorbereiding. De Schoolbeek is vrijwel afgerond. De beekhersteltrajecten Driehuizerspreng Zuid, Grift/Orderbeek en Steenbeek zijn in voorbereiding. Er lopen een aantal concrete verkenningen voor grondverwerving voor realisatie van de Groen-blauwe hoofdstructuur.

Voor het Soortenmanagementplan gebouw bewonende soorten zijn 48 aanvragen ingediend en behandeld. Ook dit jaar is weer bijgedragen aan de stimulering van bloemrijke akkerranden in Hoog Soeren. Onder aanvoering van Stichting Landschapsbeheer Gelderland hebben 105 deelnemers uit het projectgebied Brongebied Grote Wetering beplantingsplannen voor hun erf gemaakt en zijn 780 bomen en 29.200 stuks bosplantsoen aangeplant. In Loenen en Wenum zijn circa 60 nieuwe beplantingsplannen met landschapselementen opgeleverd op erven van particulieren en agrariërs. Langs de Koning Stadhouderlaan is een strook verharding omgevormd naar biodivers groen. Het monitoringsplan van de biodiversiteit in Park Berg en Bos is opgeleverd. Inmiddels wordt 80% van het bosplantsoen ecologisch beheerd. In het bosgebied zijn inheemse soorten aangeplant en jeneverbessen hersteld.

Vanuit water, groen en ecologie is geadviseerd in de vele ruimtelijke ontwikkelingen van Apeldoorn en zijn plannen getoetst aan richtlijnen en wettelijke eisen en kaders. waaronder soortenbescherming en stikstofadvisering vanuit de natuurwetgeving.

Waar we kansen zien maken we Apeldoorn stapje voor stapje klimaatadaptiever en zetten we in op een meer natuurlijke leefomgeving.

2.3 Het inzamelen van huishoudelijk afval is een wettelijke taak van de gemeente. In Apeldoorn gaat dat sinds 2019 volgens het systeem van omgekeerd inzamelen. Ook in 2024 was het afvalinzamelsysteem kostendekkend via de afvalstoffenheffing. Daarnaast zijn de resultaten zodanig dat er op het gebied van duurzaamheid reeds voldaan wordt aan de EU-doelstellingen 2025 v.w.b. recyclingpercentage. Verder beoordeelden de Inwoners van Apeldoorn onze inzamelaar Circulus met een 7,8.  Een mooi resultaat waarbij kosten, duurzaamheid en service in balans zijn.

Na het afronden van de formele fusie per 1 januari 2024 is de Omgevingsdienst Veluwe (ODV) volop verder gegaan met het inregelen van de “nieuwe bedrijfsvoering”. Hier moesten een groot aantal zaken opnieuw ingeregeld worden. Naast deze inspanningen heeft de ODV tevens haar uitvoerende taken uitgevoerd. Een mooie prestatie.  

2.4 Realiseren en beheren van een openbare ruimte die veilig, toegankelijk, klimaatbestendig, toekomstbestendig, uitnodigend en gezond is
Het beheer en onderhoud van de openbare ruimte was in 2024 op orde. Achter deze korte zin gaat een wereld aan uitdagingen schuil: klimaatverandering, energietransitie en revitalisering vormen een paar van deze uitdagingen. Naast het dagelijkse onderhoud, losten we in 2024 circa 20.000 meldingen openbare ruimte op en stonden we er 24/7 bij storingen en gladheid. De focus op een beperkt aantal prioriteiten had effect. We hebben de biodiversiteit verder versterkt en werken dagelijks aan het groene karakter van Apeldoorn. Dit heeft eraan bijgedragen dat Apeldoorn in 2024 is uitgekozen tot gezondste stad van Nederland. Daarnaast hebben we vooruitgang geboekt op het gebied van circulariteit, doordat steeds meer materialen in de openbare ruimte worden hergebruikt.

2.5 De vitale Veluwe: samen werken aan een vitaal en aantrekkelijk landelijk gebied
Langs de lijn van de opgaven uit het Programma Veluwe een samenvatting van wat we hebben bereikt (zie voor meer informatie de raadsbrief over Voortgang programma Veluwe, dd 11 februari 2025):

Gebiedsaanpak GEUS (Garderen, Elspeet, Uddel, Speuld); besluitvorming over gebiedsplan
In november 2024 heeft de integratiewerkgroep GEUS gebiedsplan GEUS ‘de verbonden en verweven enclave’ inclusief ontwikkelstrategie en uitvoeringsagenda opgeleverd. Waarin voor Apeldoorn een verdere uitwerking is gegeven aan het gebiedsprofiel en de vitaliteitsagenda Uddel.
Het gebiedsplan GEUS is het resultaat van een complex proces, waarin de leden van de integratiewerkgroep hard hebben samengewerkt om de perspectieven en opgaven voor landbouw, natuur, water, recreatie en leefbaarheid bij elkaar te brengen.

Uddel; voorkeursrecht bedrijventerrein en woningen
In maart van 2024 is door de gemeenteraad een voorkeursrecht gevestigd op de beoogde locatie voor uitbreiding van het bedrijventerrein Uddel. Er is een woningbehoefteonderzoek Uddel gestart. In 2024 is veel geïnvesteerd in de agrariërs van Uddel en met name de ondernemers die zich hebben aangemeld voor de regeling aanpak uitvoering piekbelasting.

Toekomstbestendige landbouw en gesprekken met agrariërs
Het jaar 2024 stond in het teken van uitvoering van het Actieplan. We voerden ruim 60 keukentafelgesprekken met agrariërs en organiseerden verschillende bijeenkomsten waarbij groepen agrariërs in gesprek konden met de wethouder landbouw en diverse ambtenaren. Ook stimuleerden we voor regionale kennisdeling en -ontwikkeling.

Bestemmingsmanagement
Het Masterplan Bestemmingsmanagement ‘Bezoekersstromen spreiden om de natuur te beschermen’ is in nauwe afstemming en met commitment van onze partners, zoals terreinbeheerders, Visit Veluwe en het Routebureau Veluwe, opgesteld.

Herstel natuurlijk watersysteem
In 2024 is gewerkt aan de actualisatie en doorontwikkeling van de Groene Mal naar de groenblauwe hoofdstructuur. En stelde de raad de Bomennota Apeldoorn 2024-2040 vast. Daarnaast ontwikkelden we het NIKA-instrumentarium verder. Het regiodeal project Brongebied Grote Wetering is tot uitvoer gekomen. 105 deelnemers uit het projectgebied hebben beplantingsplannen voor hun erf gemaakt en er zijn 780 bomen en 29.200 stuks bosplantsoen aangeplant.

Vitale vakantieparken
Ook in 2024 is ingezet op het vitaal houden van de Apeldoornse vakantieparken via actief relatiemanagement, uitvoering van een vitaliteitsonderzoek onder de parken, en stimuleren van vergroening en de opstart van een project gericht op brandveiligheid van de parken. In dit kader is voor alle parken in het cluster Hoenderloo een plan gemaakt en bij een aantal parken is gestart met de beplanting. Daarnaast hebben we verdere stappen gezet in het project Beekbergen Zuidwest.

Veluwe Alliantie en RegioDeal Veluwe in Balans
In december 2024 hebben we de samenwerkingsovereenkomst Veluwe Alliantie (voorheen Veluweop1) tot en met 2030 verlengd. Naast het binnenhalen van de Regiodeal Veluwe in Balans heeft de Veluwse samenwerking onder meer 24 projecten van een financiële bijdrage voorzien. Daarnaast is bijgedragen aan de gebiedsprocessen GEUS en IJsselvallei, en is een impuls gegeven aan een aantal ontvangstlocaties op de Veluwe. Tot slot is er een gekozen voor eenheid in stijl voor bewegwijzering van routenetwerken en informatiepanelen en is de nieuwe website van VisitVeluwe gelanceerd.

VLGG (Vitaal landelijk gebied Gelderland) en Provinciale Aanpak Veluwe
We hebben bij de provincie onze opgaven in het buitengebied en verstedelijking extra onder de aandacht gebracht, we hebben twee keer versnellingsgelden voor GEUS ontvangen en voor IJsselvallei krijgen we procesgelden. Daarnaast zijn we zowel bestuurlijk als ambtelijk nauw betrokken bij de zogenaamde ‘Aanpak Veluwe’ van de provincie Gelderland.

Deze pagina is gebouwd op 06/26/2025 15:20:54 met de export van 06/26/2025 15:01:07