Gezondheid

Pitch

Op het Jeugd ZIN (Zorg in Natura) budget wordt een tekort gerapporteerd van € 8,2 miljoen (taakveld 6.72 en 6.82), dat buiten de afgegeven bandbreedte van € 0 positief en € 3 miljoen negatief valt. Dit betekent een aanvullend tekort van € 1,5 miljoen ten opzichte van de € 6,7 miljoen gemeld bij de Turap 2024. De Zorg in Natura kosten (excl. PGB en Jeugdwetvervoer) zijn met € 2,4 miljoen aanvullend gestegen, wat met incidentele baten teruggebracht kon worden tot € 1,5 miljoen voor het gehele Jeugd ZIN budget. Vanwege zorgverzwaring (duur, intensiteit en stapeling van meerdere ingezette producten), toename in aantal cliënten en prijsstijgingen zien we dat de druk op de Jeugdzorg aanhoudt. Deze ontwikkelingen staan haaks op de landelijke bezuinigingsopgaven vanuit de Hervormingsagenda. In het najaar van 2024 is gestart met het uitvoeren van het maatregelenpakket korte termijn om de kosten op de jeugdzorg in te perken. Aan de hand van besluitvorming rondom de maatregelen in het AEF rapport en verdere invulling van het lange termijn spoor 3 zal in 2025 ingezet worden op inperking van de Jeugdzorg kosten. Voor het Jeugdwetvervoer zien we dat door meer vervoer buiten de regio het aantal kilometers toeneemt met hogere kosten als gevolg.

Detail

Jeugd ZIN
Op het budget Jeugdzorg wordt een tekort gerapporteerd van € 8,2 miljoen (saldo taakveld 6.72 en 6.82), wat € 1,5 miljoen hoger uitvalt dan hetgeen gerapporteerd bij de Turap. De productkosten zijn in het definitieve prognosemodel met € 2,4 miljoen aanvullend gestegen, wat met incidentele baten teruggebracht kon worden tot € 1,5 miljoen voor het gehele Jeugd ZIN budget. Vanwege langere behandelduur, hogere intensiteit en prijsstijgingen zien we dat de druk op de Jeugdzorg aanhoudt. Naar aanleiding van de jaarrekening 2023 is hier in het budget van 2024 beperkt rekening mee gehouden, waarbij we uit zijn gegaan van 6,5% prijsindexatie en 5% volumeontwikkeling. In de bandbreedte die we afgeven houden we rekening met € 1 miljoen hogere kosten naar aanleiding van de definitieve jaarcijfers 2023, waar bij de totstandkoming van het budget 2024 nog niet op kon worden geanticipeerd. Daarnaast is er rekening gehouden met € 500.000 hogere kosten vanwege tariefontwikkelingen binnen de Jeugdbescherming.

De kostenontwikkeling volgt niet de trend van de afgelopen jaren, waarbij wij voornamelijk op de producten ‘begeleiding individueel’, ‘behandeling GGZ’ en ‘verblijf algemeen’ en in de stapeling van deze producten een forse afwijking zien. Voor deze drie producten geldt dat jeugdigen in toegenomen mate gebruik maken van de afgegeven indicatie. Ook zien wij dat in deze gevallen de aantallen cliënten toenemen. Tot slot zien we in de breedte dat de kosten per cliënt fors stijgen t.o.v. het voorgaande jaar. Dit betekent dat er zwaardere en duurdere zorg wordt ingezet per cliënt, los van de forse prijsindexaties.

In september is een maatregelenpakket korte termijn vastgesteld om de tekorten jeugdzorg ten dele om te buigen. Daarnaast is een opdracht verstrekt aan onderzoeksbureau AEF om inzichtelijk te maken met scenario’s welke maatregelen nog kunnen worden genomen om het tekort Jeugdzorg af te wenden. Dit rapport is in januari 2025 tijdens een consulterende PMA in de raad behandeld. In de PMA van maart zal besluitvorming plaatsvinden in welke mate er opvolging wordt gegeven aan de maatregelen uit het AEF-rapport.

Met de set aan maatregelen vastgesteld in de Hervormingsagenda wordt gewerkt aan een financieel duurzaam Jeugdzorgstelsel. Ondanks de taakstelling welke is opgelegd vanaf 2025 vanuit de Hervormingsagenda zien we nu een forse kostenstijging binnen de Jeugdzorg in Apeldoorn. Dit is een landelijk fenomeen, Apeldoorn is hierin zeker niet uniek. De verwachting is dat de ingeboekte besparing van € 4,5 miljoen voor 2025 niet zal worden gerealiseerd. Voor deze besparing geldt een inspanningsverplichting waarop gemeenten collectief zullen worden beoordeeld. Begin 2025 heeft de deskundigencommissie hier een uitspraak over gedaan. Tegelijkertijd geldt een openeinderegeling binnen de Jeugdzorg, met een wettelijke verplichting om zorg te bieden aan jeugdigen binnen onze gemeente. Met de raad is eerder de afspraak gemaakt dat ieder kind dat recht heeft op jeugdzorg dit krijgt als deze zorg nodig heeft. In het najaar van 2024 is gestart met het uitvoeren van het maatregelenpakket korte termijn om de kosten op de jeugdzorg in te perken. Aan de hand van besluitvorming rondom de maatregelen in het AEF-rapport en verdere invulling van het lange termijn spoor 3 zal in 2025 ingezet worden op inperking van de Jeugdzorg kosten. Het tekort Jeugdzorg van ruim € 8 miljoen (excl. PGB/Jeugdwetvervoer), de verplicht ingeboekte taakstelling HVA van € 4,5 miljoen en overige ontwikkelingen welke niet in de MPB2025-2028 kon worden verwerkt resulteert in een ontoereikend Jeugdzorg budget voor 2025.

Jeugdwetvervoer
Binnen het Jeugdwet Vervoer (JWV) zien we een toename van het aantal indicaties in lijn met de toename Jeugdzorg. Dit resulteert in een nadelig saldo van € 438.000.
Onderstaand kort samengevat waarom de kosten in het JWV (jaarlijks) toenemen:
- Toename in aantal unieke deelnemers in het JWV: In 2021 was dit 132 en nu zitten we op ruim 262. Een verdubbeling t.o.v. 3 jaar geleden. Door de verhoogde druk binnen het onderwijs en meer uitval van leerlingen neemt het aantal verzoeken voor alternatieven voor onderwijs toe en daarmee ook het aantal JWV indicaties. In het analyserapport kostenstijging Jeugdzorg zijn verschillende oorzaken gedetecteerd, waarbij de groei van de jeugdzorg verband houdt met de groei van het aantal indicaties JWV.
- In de praktijk zien we een toename van het aantal kilometers doordat er meer kinderen buiten de regio vervoerd worden. Daarmee worden er grotere afstanden overbrugd. Oorzaak hiervan is de wijziging in woonplaatsbeginsel per januari 2022. Kinderen worden buiten de regio vervoerd of hebben vervoer nodig buiten de regio.

De gemeente en Samen055 monitoren de groei en kijken samen met de vervoerder naar mogelijkheden om het vervoer efficiënter uit te voeren. Ook worden er mogelijkheden gezocht om jongeren zelfstandiger te laten reizen.

PGB Jeugdzorg
De uitgaven persoonsgebonden budget vallen € 430.000 lager uit dan begroot. Dit is in lijn met het ingezette beleid om een afname in PGB te realiseren.