Ruimtelijke samenhang en kwaliteit

Pitch

De exploitatie van de bouwleges liet een nadelig resultaat zien voornamelijk veroorzaakt door lagere legesopbrengsten (€ 2,48 miljoen) i.v.m. doorschuiven van vergunningaanvragen voor enkele grote projecten naar 2025. Veroorzaakt door externe omstandigheden waaronder lastige financiële haalbaarheid en juridische procedures. Dit nadeel werd voor een deel gecompenseerd door een bijdrage van € 200.000 uit de nog voor handen zijnde voorziening bouwleges.
Sinds 2023 hebben we gelet op de ontwikkelingen in de woningbouwsector al gewezen op het risico dat de baten uit bouwleges achter blijven bij de verwachtingen omdat de ruimtelijke processen steeds langer duren. In de MPB 2024 - 2027 hebben we hiervoor een TOP-risico opgenomen.
Samen met nog een paar plussen en minnen waaronder lagere lasten voor het ondergronds brengen van hoogspanningskabels in De Maten en extra lasten en baten voor het regioproject Verstedelijking in balans bedraagt het nadeel op dit taakveld € 2 miljoen.

Detail

Leges omgevingsvergunningen
Bij de omgevingsvergunningen hebben we ieder jaar forse fluctuaties in de opbrengsten, ook dit jaar. Het nadelig resultaat op de exploitatie van de omgevingsvergunningen bedroeg € 2,27 miljoen verklaard door lagere legesopbrengsten van € 2,48 miljoen (lager dan bij de tussentijdse rapportages) is aangegeven. Vooral de grote (woningbouw)projecten veroorzaken de lagere legesopbrengsten. Dit nadeel wordt voor € 210.000 opgevangen door het restant budget uit de voorziening bouwleges.
We hanteren in Apeldoorn het kruissubsidiëringsbeleid waarbij vergunningen met een lage bouwsom niet kostendekkend zijn terwijl vergunningen met hoge bouwkosten meer dan kostendekkend zijn. Voor dit beleid is gekozen om de drempel voor het indienen van aanvragen voor kleine plannen zo laag mogelijk te houden en daarmee te bevorderen dat aanvragen voor omgevingsvergunningen worden ingediend.

Een aantal grote projecten schuift door naar achteren:
Bouwproject   Leges (x € 1000)

• Oranjerie      €    500
• Kayersdijk/forellenkwekerij      €    500
• VNOG onder één dak      €    350
• Zwembad Noord      €    300
• Kanaaloever/Veldhuis      €    200
• GGnet      €    200
• Overig      €    400

     € 2.450

We zien dat grote projecten meer tijd in beslag nemen en worden uitgesteld. De oorzaken daarvoor zijn divers. Vaak zijn projecten complex. Er is sprake van hogere bouw- en financieringskosten waardoor het voor de ontwikkelaars lastiger is om nieuwe bouwprojecten te realiseren. Ook speelt de stikstofproblematiek bouwprojecten parten. Ruimte is schaars en leidt tot meer weerstand bij de inwoners. In toenemende mate hebben we daarom te maken gehad met beroepsprocedures, onder andere bij de Raad van State tegen het aanpassen van omgevingsplannen. We zien dat de termijnen van dergelijke procedures langer worden terwijl de kosten doorlopen. Initiatiefnemers gaan pas tot vergunningaanvraag over als de financiering beschikbaar is en procedures zijn afgerond. Hoewel we constateren dat we als gemeente inzicht hebben in de ontwikkelingen (in control zijn), zijn we sterk afhankelijk van externe omstandigheden en hebben we te maken met risico’s waar we geen invloed op hebben.

In 2023 hebben wij al gewezen op het risico van een lagere woningbouwproductie waarbij de voorziening bouwleges ontoereikend kan zijn om tegenvallers op te vangen. Dit is nu het geval. In de MPB en in deze jaarrekening hebben we dit risico benoemd in het TOP-risico (1861): "Nadeel op de legesinkomsten kan niet meer worden opgevangen door de voorziening leges omgevingsvergunning".

Project verstedelijking in balans
Het betreft een verkenning naar een mogelijke schaalsprong op het gebied van integrale verstedelijking in regio Stedendriehoek verband om te komen tot een uitgewerkte verstedelijkingsstudie. Tegenover de uitgaven die hiervoor zijn gedaan (€ 204.000) staan bijdragen van de regio Stedendriehoek.

Ondergronds brengen van hoogspanningskabels De Maten.
In 2024 zijn minder kosten gemaakt (€ 1,02 miljoen) dan begroot (€ 1,48 miljoen). Tijdens de voorbereiding is geconstateerd dat stikstof een belemmerende / vertragende factor is. Deze kosten zullen op een later moment alsnog gemaakt worden. Dit voordeel wordt toegevoegd aan de bestemmingsreserve ondergronds brengen hoogspanningskabels (zie reservemutatie op taakveld 0.10)

Uitvoeringsbudgetten
Op een aantal uitvoeringsbudgetten waaronder het digitaliseren van het bouwarchief is meer uitgegeven dan begroot.